به گزارش سراج24؛در شرایط کنونی ایران، تقارن ولادت حضرت محمد (ص) با فراز و نشیب‌های تاریخی این سرزمین، موضوع انسجام ملی را بیش از پیش ضروری ساخته است..
حجت‌الاسلام روشن تن، مدیر حوزه علمیه استان آذربایجان شرقی به مناسبت ولادت با سعادت حضرت محمد مصطفی (ص) و امام جعفر صادق علیه السلام گفتگویی اختصاصی با خبرنگار سراج24 داشت که موضوع آن انسجام ملی در آسمان ولایت نبوی بود.
روشن تن انسجام ملی را به عنوان پیوندهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و مذهبی که احساس همبستگی و تعهد متقابل را تقویت می‌کند، تعریف می‌کند. وی معتقد است که این انسجام نه تنها باعث امنیت و ثبات سیاسی می‌شود بلکه پایه‌های توسعه و پیشرفت کشور را نیز در عرصه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی بنا می‌گذارد. “باید بدانیم که انسجام ملی، در تعارضات سیاسی و بحران‌های مختلف به عنوان عاملی محافظت‌کننده عمل می‌کند و به عنوان صیانت‌گر نظام سیاسی شناخته می‌شود.”
وحدت اقوام و تنوع فرهنگی
وقتی بحث به تنوع قومی و فرهنگی می‌رسد، حجت‌الاسلام روشن تن بر اهمیت احترام به تفاوت‌ها و عدالت توزیعی تاکید می‌کند.
وی می‌گوید: “تقویت وحدت به معنای حذف هویت‌های قومی نیست بلکه ایجاد احساس مشارکت در تحقق اصول قانون اساسی است که روح همه آنها حفظ استقلال کشور و یکپارچگی آن است آنچه خاک را حفظ می کند همین تنوع اقوام است چون در تعلق خاطر تنوع نیست بلکه همه فرزند مام وطن هستند.. .”
پیامبر اسلام؛ الگویی برای وحدت
پیامبر اسلام (ص) به عنوان نماد وحدت، درس‌های زیادی برای ما به ارمغان آورده است. حجت‌الاسلام روشن تن با اشاره به سلوک اخلاقی و رفتار پیامبر می‌گوید: “ایشان همواره بر برابری و کرامت انسانی تاکید داشتند و موفق به ایجاد پیوندهای اجتماعی بین اقوام و قبیله‌ها شدند.” ایشان به مثال‌هایی از همزیستی مسالمت‌آمیز مسلمانان و غیرمسلمانان در زمان پیامبر اشاره می‌کند که نشان‌دهنده رویکرد جامع و عادلانه پیامبر نسبت به اقوام مختلف بود.
حجت‌الاسلام روشن تن با بیان اینکه سلوک اخلاقی و رفتار پیامبر که خلق ایشان قرآن بود، در آن سرزمین و شرایط توانست تربیتی ایجاد نماید که در کنگره ایشان سلمان از فارس و بلال ازحبشه و صهیب ازروم جمع شود، گفت: "پیامبر در مواجهه با افراد و قبیله‌ها بویژه دو قبیله بزرگ اوس و خزرج پیمان صلح و برادری ایجاد نماید و برتری را نه در مال و منال و مکنت بلکه در تقوا معرفی کرد."
وی با بیان اینکه پیامبر گرامی اسلام مباهات را نه در مردگان کثیر و نه در ثروت بی شمار که در منشورش جهاد فی سبیل الله نوشت، افزود: " حضرت ختمی مرتبت حرمت خون مسلمان را نقطه قرمز قرار داد و حرمت آبرویش را از کعبه بالاتر گفت، ایشان خود در امانت داری به مقام امین رسید و در صداقت شهره آفاق بود. باخانواده و فرزندان چنان زیست که در روضه فاطمه (س) رحلت ایشان چون شب تار جلوه کرد به همسایگان نه باقید اسلام و مسلمانی بلکه عام سفارش نمود."
وی ادامه داد که "پیامبر رحمت و مهربانی شعار مسلمانی را سلامت مسلمان از آبرو و غیره را از سوی مسلمان دیگر معرفی نمود و این مسأله منجر شد تا منطقش ازمرزهای جغرافیایی گذشت و حتی غیر مسلمان درسایه دین او آرام گرفت."
مدیر حوزه علمیه استان بیاد داشت: "پیامبر اکرم فضیلت را در جهاد و علم آموزی پایه گذاری کرد و در اخلاق، فروتنی و رعایت حقوق دیگران موجب جلب اعتماد و احترام گروه‌های مختلف شد."
وی با تاکید بر اینکه امروز نیاز جامعه ما به آموزش اصول اخلاقی و الگوگیری از سیره پیامبر در نهادهای عمومی و مدارس است گفت: "ایشان برابری و کرامت انسانی را ترویج کرد و برتری نژادی/قومی را نفی نمود و در مناسبت‌های مختلف برتری قبیله‌ای را طرد کرد و بر عدالت اجتماعی وحقوق محرومان تاکید کرد و در جامعه اسلامی یهود و نصاری باهمزیستی مسالمت آمیز زندگی کردند."
ایشان سیره پیامبر اسلام (ص) را مجموعه‌ای از اصول عملی و ارزشی ـ از جمله عدالت، کرامت انسانی، مشورت، همزیستی احترام‌آمیز و خدمتگزاری ـ معرفی کردند که اصول تقویت وحدت اقوام را عرضه می‌کند. که آموزش و نهادینه سازی این رفتارهای عملی به مشارکت اجتماعی و همبستگی ملی و حتی بین المللی کمک می کند.
تجربیات تاریخی ایران
وی به تاریخ پر فراز و نشیب ایران نیز اشاره کرده و نمونه‌هایی از وحدت ملی در برابر تهدیدات خارجی را ذکر می‌کند. “جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نمونه‌ای روشن از انسجام ملی است. مردم از تمامی اقوام از جمله شیعه، سنی، مسیحی، کلیمی و آشوری با همه اختلافات، در کنار هم قرار گرفتند و در برابر دشمن ایستادگی کردند.” به عقیده وی، این تجربیات نشان‌دهنده قدرت و لزوم انسجام در مواقع بحرانی است.
نقش رسانه‌ها و فضای مجازی
در گفتگو با حجت‌الاسلام روشن تن، نقش رسانه‌ها در ایجاد و تضعیف انسجام ملی نیز مورد بررسی قرار گرفت. وی معتقد است که رسانه‌ها باید به عنوان ابزارهای تقویت‌کننده وحدت عمل کنند. “باید برنامه‌هایی طراحی شود که حس همبستگی را بین اقوام مختلف تقویت کند و از انتشار اخبار نادرست و تحریف حقایق جلوگیری به عمل آید.”
پیام پایانی
تاریخ ایران مملو از نمونه‌هایی است که نشان می‌دهد در مواجهه با تهدیدات خارجی، عوامل متعددی—از رهبری مقتدر، همبستگی مردمی، تا هویت قومی مختلف و مشترک—به انسجام ملی منجر شده است و این تجربیات نشان می‌دهد که سرمایه‌های اجتماعی از مهم‌ترین عوامل مقابله با تهدیدات خارجی است.
